HET BOS

Fase 1. Een brug bouwen begint bij het materiaal. Waar komt het hout vandaan? Wat voor soorten zijn er en hoe kunnen ze duurzaam worden ingezet?

Hefbomen

• Gebruik duurzaam gecertificeerd hout en behoud bos en biodiversiteit.
  • Lees op deze site meer over het belang van duurzaam bosbeheer.
  • Lees op deze site hoe je als overheid duurzaam bosbeheer kunt stimuleren via een convenant.
  • Bekijk in dit rapport hoe Europa omgaat met het oogsten van duurzaam hout.
  • Lees op deze site de ontwikkelingen op het gebied van duurzaam bosbeheer over de hele wereld.
  • Lees het verslag van de verdiepende sessie met experts uit de bouw op het gebied van hout en duurzaamheid.

• Gebruik van het juiste hout op de juiste plek door prestatie-eisen te stellen
  • Lees een artikel over de juiste houtssoort voor de desbetreffende toepassing.

• Blijf op de hoogte van recente ontwikkelingen van hout in de grond, weg en waterbouw via de 'Hout in de GWW' site en de 'Hout Database'. 

Belemmeringen

• Duurzaam gecertificeerd is nog steeds geen vast onderdeel van bestekken.
• Opdrachtgevers laten steken vallen bij het kiezen voor en controleren van gecertificeerd hout.
• Onjuiste beeldvorming over relatie tussen tropisch hout en ontbossing.
  • Bekijk een video over de mogelijkheden van hout in de grond, weg en waterbouw.
  • Bekijk via de site van FSC meer verdieping op duurzaam tropisch bosbeheer.

VOORBEREIDING EN DRAAGVLAK

Fase 2. Het realiseren van een houten brug valt of staat met het draagvlak onder stakeholders.

Hefbomen

• De vele mogelijkheden van hout.
  • Lees het rapport over de opgedane ervaring en kennis met houten verkeersbruggen.
  • Lees een artikel over kansen voor houten bruggen door de ogen van bruggenbouwers.
    
    
• Laat je inspireren door voorbeeldprojecten met hout via de 'Hout in de GWW' site en de 'Houtdatabase' en 'Hout Natuurlijk van Nu'. 
  
  
• De positieve impact van hout, die bestuurders over de streep trekt.
  • Lees in dit artikel hoe hout kan bijdragen aan een duurzame toekomst.
  • Lees in dit infoblad waarom je als opdrachtgever moet kiezen voor hout.
  • Bekijk in de Tegenlicht aflevering 'Houtbouwers' hoe bouwend Nederland overstapt op hout.
• Kennis die voorhanden is bij ingenieurs- en ontwerpbureaus en houtproducenten.
  
  
• Life Cycle Analyse als tool om milieuprestaties te vergelijken.
  • Lees het verslag en bekijk de video voor meer verdieping op het meten van milieu-impact en LCA's.  

Belemmeringen

• Feiten en fabels over hout.
  • Lees in dit rapport hoe houtbouwmythes ontkracht kunnen worden.

• Inaccurate berekening CO₂-opslag biobased materialen in de milieudatabase.
  • Lees het verslag van de verdiepende sessie met experts uit de bouw op het gebied van hout en duurzaamheid.

ONTWERP EN REALISATIE

Fase 3. Wat komt er kijken bij het ontwerpen met en aanleggen van een houten brug? Wat is er technisch mogelijk bij het gebruik van hout in bruggen?

Hefbomen

• Flexibel, circulair en demontabel ontwerp (IFD).
  • Lees het artikel over de mogelijkheden van IFD bouwen.
  • Bekijk een onderzoeksrapport over modulaire bruggen.
    
    
• Hybride bouw met ook andere biobased materialen.
  • Bekijk het verslag en de video van de verdiepende sessie over hybride bouwen, ontwerpen en detailleren. 
  • Bekijk het infoblad over duurzaam detailleren en construeren.
    
    
• Pas goed ontwerp en juiste detaillering toe voor langere levensduur en lagere (milieu)kosten.
  • Bekijk het nieuwste handboek (de CUR).
    
    
• Bekijk bestekteksten en bepalingen over civiele kunstwerken, duurzaam hout voor overheid en markt ter inspiratie.
  
  
• Leer van andere overheden zoals de gemeente Rotterdam. 
  • Bekijk de presentatie van de gemeente Rotterdam.

Belemmeringen

• Ontwerper of stedenbouwer die alleen in staal en beton denkt.
• Aannemer die alleen vanuit kosten denkt.
• Gebrek aan bestekteksten.
• Gebrek aan eenduidigheid levensduureis.
  • Lees in dit verslag meer over het perspectief van experts op de levensduureis van bruggen.
  • Lees de infobladen over de levensduur van houten constructies.

BEHEER EN ONDERHOUD

Fase 4. De brug ligt en dan? In deze fase komt het beheer en onderhoud van een houten brug aan bod.

Hefbomen

• Lange levensduur bij goed onderhoud.
  • Bekijk het handboek detailleren in hout (CUR).

• Betrokkenheid beheerders en inspectiebedrijven in een vroeg stadium.
  
  
• Vergaar kennis over inspectie en monitoring van hout. 
  • Bekijk de website van de SHR.

• Vergaar kennis uit de praktijk van beheer.
  • Bekijk het beheerplan voor bruggen van de gemeente Wassenaar.
  • Lees in het verslag van de verdiepende sessie meer over het beheren van bruggen.

• Houtherstel om de levensduur te verlengen.
  • Lees in dit artikel meer over de mogelijkheden van houtherstel om de levensduur van hout te verlengen.

Belemmeringen

• Beheerders die alleen vanuit levensduur en onderhoud denken en niet de gehele levenscyclus beschouwen.
  • Bekijk een rapport over de Total Cost of Ownership (TCO) van hout waarbij de hele cyclus wordt meegenomen in berekeningen.

• Extra onderhoud in de wintermaanden.

EINDE LEVENSDUUR

Fase 5. Hoe staat het met hergebruik en circulariteit van houten bruggen? Wat gebeurt er aan het einde van de levensduur?

Hefbomen

• Einde levensduur al meegenomen in voorbereiding en het ontwerp.
  • Lees het verslag van de verdiepende sessie over hout en circulariteit.
• Mogelijkheden voor hergebruik van het hout van de brug.
  • Bekijk het onderzoek van Rijkswaterstaat over de mogelijkheden van een retoursysteem voor hout in de infrastructuur.
• Inname brug aan het eind van de levensduur door betrokken aannemers en bruggenbouwers.
  
  
• Bekijk inspirerende voorbeelden.
  
  • Lees in dit artikel hoe circulariteit en hout samengaan.
  • Bekijk het rapport over de mogelijkheden van gerecyceld en herbruikbaar hout.

Belemmeringen

• Gebrek aan afspraken met de leverancier of aannemer over einde levensduur.
  
  
• Bekijk het onderzoek van Rijkswaterstaat over de mogelijkheden van een retoursysteem voor hout in de infrastructuur.
  
  
• Hergebruik van materialen bij einde levensduur biobased brug is nog onderbelicht.
  • Lees in dit artikel meer over andere biobased materialen, zoals vlas en hennep.

TOEKOMST

Fase 6. Wat is de volgende stap. Hoe zien we de toekomst? 

Hefbomen

• Combinatie biobased materiaal en modulair en circulair ontwerp.
• Lees het onderzoekvan de Technische Universiteit Delft over modulaire systemen met hout.
  
  
• Lessons learned uit hout in de B&U.
  • Lees in het artikel met Pablo van der Lugt en Atto Harsta welke lessen we kunnen leren uit hout in de B&U.
    
    
• Ervaring met grensverleggende projecten.
  • Lees in dit verslag meer over de mogelijkheden van opschalen / het nut van een seriematige aanpak.
    
    
• Laat je inspireren door een bijzondere brug van biocomposiet in Ritsumasyl.
  
  
• Overheid en markt maken ruimte samen te leren.
  • Wil je meedoen aan de Open Leeromgeving Seriematig Aanpak? Meld je hier aan voor één van de werkgroepen.

Belemmeringen

• Weinig ruimte om te leren voor beheerders en uitvoerders.
  
  
• Te lang blijven hangen in het praten in plaats van het te doen.