De ontwikkeling van hout door de ogen van beheerders

Het beheer van bruggen is een cruciaal punt in het behoud van deze civiele kunstwerken. Beheerders zorgen er onder anderen voor dat de brug technisch in orde blijft en zo goed mogelijk functioneert. Om een beter beeld te krijgen op de visie van beheerders omtrent het gebruik van hout in de bruggenbouw, gingen we in gesprek met Francis Grond en Linda Wisselink. Beiden zijn werkzaam voor de gemeente Amersfoort en hebben als hoofdtaak het onderhouden van civiele kunstwerken in hun gemeente. In het gesprek gingen we in op de comeback van hout op de markt en de ervaringen die beiden hebben opgedaan met hout.

Zinzi Stasse in gesprek met  Francis Grond en Linda Wisselink

Hout is terug

Hout is lange tijd een materiaal geweest dat veelvuldig gebruikt werd voor het bouwen van kleine bruggen in woonwijken, parken en bossen. In de jaren 70 en 80 heeft de gemeente Amersfoort veel gebouwd met Azobé hout. In deze tijd werd echter minder nagedacht over het beheer en onderhoud van hout en de meeste bruggen zijn inmiddels vervangen. Vervolgens brak de tijd aan voor de opmars van betonnen en stalen bruggen, die destijds veelvuldig zijn geplaatst.

Anno 2022 is hout weer helemaal in en liggen er veel mogelijkheden voor het materiaal binnen de bouw. Zowel Francis als Linda zien verschillende kansen voor hout binnen de gemeente Amersfoort. De verandering in perspectief op het gebruik van hout heeft meerdere redenen. Ten eerste is de techniek op het gebied van detaillering verbeterd ten opzichte van de jaren 70 en 80. Er is veel meer kennis over het belang van goede detaillering en de technieken om dit te doen zijn verder ontwikkeld. Inmiddels zijn er zelfs verschillende aannemers die gespecialiseerd zijn in het juist detailleren van houten constructies.

Daarnaast is hout een product dat duurzaam en circulair is. Gezien de klimaatdoelen die in het verschiet liggen, is het van belang dat gebouwd wordt met oog voor het milieu en duurzaamheid. Hout is een materiaal met een goede MKI score en kan een grote rol spelen in de ontwikkeling van duurzame bruggen.

Tenslotte is hout een product dat goed hergebruikt kan worden in andere constructies. Het slopen van een houten constructie is een relatief simpel proces. Na de sloop kan het overgebleven hout, mits van goede kwaliteit, een functie krijgen in een andere brug of een geheel andere constructie.

Hout biedt dus veel mogelijkheden in de bouw en is daardoor een materiaal dat steeds meer overwogen wordt voor de constructie van civiele kunstwerken.

Ervaringen met (hergebruikt) hout

Het beheren van hout brengt een aantal voordelen met zich mee. Allereerst heeft hardhout het voordeel dat het niet geschilderd hoeft te worden. Hierdoor is het duurzamer en minder tijdrovend, omdat het schilderwerk niet onderhouden hoeft te worden. Daarnaast is hout een materiaal dat goed hergebruikt kan worden. Linda is tijdens een project met de mogelijkheden van gebruikt hout in aanraking gekomen. Het ging hierbij om twee kleine bruggen die vervangen moesten worden. Om dit te bewerkstelligen schakelde de gemeente Meerdink Bruggen in, die een eigen houtbank met herbruikbaar hout hebben. Een aandachtspunt hierbij waren de kosten, die ondanks het hergebruik vrij hoog waren. Hergebruikt hout moet in veel gevallen bewerkt worden om weer bruikbaar te zijn. Daarnaast moet de sterkte van hout op verschillende manieren getest worden. Ondanks dat heeft de gemeente het project doorgezet en zijn de bruggen, met hergebruikt hout, voltooid.

Tot slot

Hout heeft andere eigenschappen in vergelijking met beton of staal en daar hoeven beheerders niet voor te vrezen. Door de ontwikkelingen binnen de detailleringstechnieken, is het onderhouden van bruggen versimpeld en wordt meer aandacht geschonken aan het belang van goed onderhoud. Tenslotte heeft goed beheer een positief aandeel in het verduurzamen van de bouw. Goed beheerd hout ziet er namelijk beter uit, gaat langer mee en kan zelfs hergebruikt worden. Deze punten laten zien waarom goed onderhoud zo cruciaal is voor het behouden van bruggen en daarnaast het verduurzamen van de grond-, weg en waterbouw.